Prof Hukuk Bürosu Avukatlarından Av. Yeşim Temel, Ankara Anlaşması olarak bilinen ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Birleşik Krallık’ta kendi işlerini kurup serbest meslek sahibi olarak çalışmalarına veya işçi statüsünde istihdamına olanak sağlayan düzenleme konusunda merak edilenleri ve Ankara Anlaşmasını detayları ile anlattı:
Ankara Anlaşması nedir?
Ankara Anlaşması (ECAA) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına İngiltere tarafından verilen iş kurma izni vizesidir. Türk vatandaşları, bu anlaşmayla serbest meslek vizesi başvurusunda bulunarak İngiltere’de ticaret yapma ve yerleşim hakkı elde edebilir.
FORMU DOLDURARAK BİLGİ ALMAK İÇİN TIKLAYIN
Hukuki dayanağını, Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Topluluğu arasında imzalanan Avrupa Topluluğu Birlik Anlaşması ile 1970 yılında imzalanan Katma Protokolün 41. Maddesi oluşturmaktadır.
Birleşik Krallık’ta kendi işlerini kurmak için başvuran Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının başvuruları, Birleşik Krallık’ta 1973 yılında geçerli olan göçmenlik kurallarına göre değerlendirilmektedir.
İngiltere’de 1973’te geçerli olan Göçmenlik Yasası, 1971 Göçmenlik yasasıdır. Ankara Anlaşması vizelerinde, 1971 tarihli göçmenlik yasası esas alınıyor. Bu yasa maddelerinde, İngiltere’de iş kurmak isteyen yabancılara, sermaye koşulu getirmeksizin iş kurma izni sağlanmaktaydı. İngiltere İçişleri Bakanlığı (Home Office), ECAA vizesinin Türk Vatandaşlarına uygulanmasını, Türkiye’nin henüz AB’ye üye olmadığını veya üye olmak için bir tarih açıklanmadığı gerekçesiyle uzun bir süre ertelemeye çalıştı. ECAA vize başvurularının reddedilmesi üzerine İçişleri Bakanlığı ile Türk Vatandaşları arasında bir hukuk mücadelesi yaşandı. Avrupa Adalet Divanı’nın Türk vatandaşlarının lehine karar vermesiyle İngiltere anlaşmayı uygulamaya başladı.
Sadece 2014-2017 yılları arasında 12 bin 700 Türk vatandaşının başvurusu olumlu sonuçlandı. Türk vatandaşları İngiltere AB’den ayrılmadan önce bu seçeneği değerlendirmek istiyor.
Kimler başvurabilir? Hangi meslekler olabilir
İngiltere’de iş kurmak veya kendi işini yapmak isteyen 18 yaşını aşmış; Yapacağı işe yetecek kadar sermayesi bulunan tüm Türk vatandaşları başvurabilir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının başvurabileceği Ankara Anlaşması iki kategoriye ayırabiliriz:
1- ECAA2- “İşletmeci” Kategorisi
Ankara Anlaşması, işletmeci dalında alınan İngiltere Vizesi, kişilere İngiltere tarafından verilen iş kurma izni vizesidir.
Ankara Anlaşma başvurusundan Türkiye başta olmak üzere, İngiltere, İskoçya, Kuzey İrlanda ve Galler’de yaşayan Türk vatandaşları yaralanmaktadır. Ankara Anlaşması (ECAA) vizesine başvuran şahısların eğitimine ve tecrübesine herhangi bir sınırlama getirmemektedir.
Bu anlaşmanın istenen en büyük özelliği, başvuran kişinin eğitimine ve tecrübesine bağlı olan meslek dalına İngiltere pazarında talep olmasıdır.
Bu vize türünde İngiltere’de bulunan kişilerin iş yeri açma veya işçi çalıştırma zorunluluğu yok. Kişi eğitimini aldığı ya da meslek edindiği iş ile ilgili alanda tek başına da çalışabilir.
Sermaye limiti, mesleki eğitim şartı bulunmuyor. Ancak başvuran kişinin sektöre bağlı olarak bu iş yapabilecek donanıma sahip olduğunu göstermesi gerekiyor.
Özel izin gerektiren avukatlık veya doktorluk gibi meslekler için ise bu tür işleri düzenleyen kurumlardan (örneğin tabibler veya mimarlar odası) izin almak gerekir.
Ankara Anlaşması’na her iş dalında başvuru yapılabilir: Restoran, mağaza, market, kafe, eğitim danışmanlığı, pazarlama ofisi açabileceği gibi şoför, temizlikçi, berber, serbest gazeteci, tercüman, boyacı, fotoğrafçı gibi çok değişik sektörlerde tek kişilik işler de kurabilir.
Bu vize türü ile İngiltere’de bulunanların kadrolu bir işte çalışması ise kesinlikle yasak. Bir iş insanı olarak farklı müşterilerle iş yapmak gerekiyor.
Ancak süresiz oturum aldıktan sonra bu sınırlama ortadan kalkıyor.
Bugüne kadar başvuru yapmış ve oturum hakkına sahip olmuş bazı meslekler aşağıdaki gibidir:
- Catering (yiyecek – içecek sağlama sektörü) – Restaurant- Café – Bar
- Web sitesi tasarımı
- Bilgisayar tamiri
- Çocuk bakıcılığı
- Kuaför
- Berber
- Fotoğrafçılık
- Defter Tutma
- Güvenlik
- Oto tamircisi
- Oto yıkama
- Temizlikçi
- Özel öğretmen (Türkçe, İngilizce, Kuran, Spor)
- Pazarlama uzmanı
- Gazetecilik
- Ticaret
- Boya ve Badana
Yukarıdaki mesleklerden birini ya da kendi mesleğinizi yapabilmeniz için belirli bir sermaye şartı, yanınızda birisini çalıştırma zorunluluğu ve şirket kurma yükümlülüğünüz bulunmamaktadır.
İngiltere için başvurularınızı Home Office’e yaparak (İngiltere İçişleri) kriterleri yerine getirdiğiniz takdirde aşağıdaki vize süreçlerinden yararlanabileceksiniz.
İlk yapacağınız başvurunun başarılı olması halinde 12 aylık bir vize verilecektir. Bu süreç içerisinde başvuruda belirttiğiniz işi yapmak zorundasınız. 12 aylık süreçten sonra yaptığınız iş veya sahip olduğunuz işyeri ile alakalı istenecek belgeleri hazırlamanız ve tekrar vizenizin uzatılması için başvuru yapmanız gerekmektedir. Bu başvurunuzun sonucu olarak vizeniz 3 yıl daha uzatılacaktır.
Yukarıdaki ikinci uzatma aşaması da bittikten sonra, yani 4 yılı doldurduktan sonra yine yukarıda sıralanan nitelikteki bilgi ve belgelerin sağlanması sonucu İngiltere’de “süresiz oturum” için başvuru yapma hakkınız doğacaktır.
Vize kategorinizdeki meslek dalını değiştirmek isterseniz bunun için ek bir vize başvurusu yapılması gerekecektir.
İngilizce Kriteri
İngilizce bilmek, Ankara Anlaşması’na göre bir şart değildir fakat yapacağınız meslek dalına ve müşteri potansiyelinize bağlı olarak bu kriter değişebilmektedir.
2- ECAA3- Aile Ferdi
Ankara Anlaşması ile vize almış olan Türk vatandaşları, eşi veya 18 yaşından küçük olan çocukları da bu vizeye dayanarak İngiltere’de yaşama hakkı elde edebileceklerdir.
Bu vize kategorisinde, eş olarak vize alan eş, aynı zamanda vize süresince çalışma hakkına da sahip olur.
Başvuru süreci nasıl işliyor?
Türkiye, İngiltere veya dünyanın herhangi bir yerindeki İngiliz konsolosluğundan bu vize türüne başvuru yapılabiliyor. İngiltere vizeleri ücretli ve pahalı olmasına rağmen bu vizeye başvurular ücretsiz.
Başvurusu olumlu sonuçlananların bir ay içinde İngiltere’ye gelerek bir yıllık oturum kartlarını almaları ve işlerini kurmaya başvurmaları gerekiyor.
Bir yıl boyunca iş yaparak kendi yaşam masraflarını karşılayabilecek kadar para kazananlar uzatma başvurusu yapabiliyor. Bir yıl boyunca kazanılacak para için bir limit bulunmuyor. Kişinin kurduğu iş ile konaklama, gıda, ulaşım ve diğer yaşam masraflarını karşılayabilmesi ve bunu belgelendirebilmesi gerekiyor. Bu miktar bekar, aile ve çocuk sayısına göre değişebiliyor.
Eş ve çocuklar İngiltere’ye götürebilir mi?
Ankara Anlaşma vizesi alanlar eş ve çocuklarını da vize alma koşuluyla İngiltere’ye götürebilir. Eş ve çocuklara da aynı süre ile vize verilir. İngiltere’ye yerleşip iş kurduktan sonra da eş ve çocuklar için başvuru yapılabilir.
Uzatma başvurularında esas olan kurduğunuz işten kazancınızla ailenizin geçimini sağlayıp sağlayamadığınıza bakılır.
Ankara Anlaşması ile iş kuran kişinin eşi ise istediği işte kadrolu çalışma hakkında sahip olur.
Çocukları devlet okullarında ücretsiz eğitim alabilir.
Yeni yasada neler değişti?
- Süresiz oturuma başvuru süresi 4 yıldan 5 yıla çıktı
- İngiliz vatandaşlığına başvuru süresi 5 yıldan 6 yıla çıktı
Daha önce olmayan yeni getirilen şartlar:
- 1 yıl içinde 180 günden fazla İngiltere dışında bulunmama
- İngilizce yeterlilik sınavı
- Sosyal yaşama adapte olup olmamayı ölçen vatandaşlık testi
- Süresiz oturuma başvuracaklardan kişi başı 2.389 Pound ücret.
İngiltere vatandaşlığı mümkün mü?
Bu vize türü ile İngiliz vatandaşlığı edinmek mümkün. Hatta İngiliz pasaportu alabilmek diğer vize türlerine göre daha kolay olarak yorumlanıyor. Ancak vatandaşlığa başvurma süresi 16 Mart 2018 tarihinde değişti. Artık İngiltere’ye yerleştikten 6 yıl sonra vatandaşlığa başvurmak mümkün. Bu süre 16 Mart 2018’e kadar 5 yıl idi.
Bu anlaşma ile İngiltere’ye giriş yapan kişilere başlangıçta 1 yıl vize veriliyor. İşlerinde başarılı olanlara devamında 3 yıl uzatma veriliyor. Yeni uygulama ile bu 3 yılın sonunda da işlerini başarılı şekilde sürdürüp yaşam masraflarını karşılayanlara tekrar uzatma veriliyor. Bu vize ile ülkede 5 yıl iş yaptıktan sonra süresiz oturum (kalıcı oturum) başvurusu yapılıyor. Süresiz oturumdan 1 yıl sonra ise vatandaşlık başvurusu yapılabiliyor.
Süresiz oturum hakkı elde eden kişilerin sadece kendi işini yapma zorunluğu ortadan kalkıyor. Kişi başka bir işte veya hem kendi işinde hem de başka bir işte kadrolu çalışma hakkını elde eder.
Başvurular ne kadar arttı?
Yurt dışında yaşamak isteyen Türk vatandaşlarının sayısı son yıllarda giderek artıyor. Ankara Anlaşması kapsamında Türk vatandaşlarına iş kurma vizesi veren İngiltere son dönemde en çok tercih edilen ülkelerin başında geliyor.
İngiltere İçişleri Bakanlığı’nın (Home Office) Ankara Anlaşması kapsamında iş kurmak üzere ülkeye gelen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına verilen süresiz oturum izninin koşullarını önceki hafta değiştirmesi gözleri tekrar bu vize türüne çevirdi. En önemli değişiklik süresiz oturum başvurusu süresinde yaşandı. Artık bu vize kapsamındakiler 5 yıl değil 6 yıl sonunda İngiliz pasaportuna başvurabilecek.
Geçtiğimiz yıl Ankara Anlaşması aracılığıyla İngiltere’de yerleşim vizesi almak için Türkiye’den 1.190 başvuru yapıldı. Bu, İngiltere İçişleri Bakanlığı verilerine göre son 9 yılda yüzde 5 binin üzerinde artış demek.
2017 yılındaki başvurulardan 665’i onaylanırken, 325’i ise reddedildi.
Birleşik Krallık’ta ise 2007 yılında 1.760 başvuru yapılırken, bu sayı 2017’de 3.710’a çıktı.
Birleşik Krallık’tan yapılan başvuru sayısı:
Türkiye’den yapılan başvuru sayısı:
ANKARA ANLAŞMASI BAŞVURUSU BİLGİ FORMUNU DOLDURMAK İÇİN TIKLAYIN.
